Một trong những điểm đặc biệt làm nên thành công của triển lãm “Trời, Non, Nước | Allusive Panorama” tại điện Kiến Trung, Đại Nội Huế, là sự tham gia của các đơn vị nhà thầu địa phương, trong đó nổi bật vai trò của son.studio, đơn vị chịu trách nhiệm triển khai hồ sơ kỹ thuật thi công và là nhà thầu thi công các hạng mục phần cứng của triển lãm. Xin giới thiệu với quý độc giả cuộc chuyện trò giữa chúng tôi và kiến trúc sư Nguyễn Bảo Sơn, giám đốc son.studio. 

Xin chào kiến trúc sư Nguyễn Bảo Sơn (KTS NBS), được biết son.studio do ông sáng lập là đơn vị triển khai kỹ thuật và thi công toàn bộ triển lãm “Trời, Non, Nước | Allusive Panorama” tại điện Kiến Trung, Đại Nội Huế, ông có thể cho biết đôi điều về quá trình làm việc khi tiếp nhận lời đề nghị cùng bản vẽ ý tưởng triển lãm từ Ban tổ chức hay không? 

KTS NBS: Xin chào Art Republik Vietnam, khi son.studio tiếp nhận lời mời hợp tác cùng dự án triển lãm lần này, chúng tôi thật tình rất lo lắng, vì đây là một dự án hoàn toàn mới với son.studio. Càng trao đổi sâu với đội ngũ Art Republik Vietnam, chúng tôi lại càng không yên tâm, vì thấy được quy mô và các yêu cầu khắt khe của dự án, kèm thêm địa điểm được tổ chức tại Điện Kiến Trung cũng đồng nghĩa với những khó khăn khác với thi công công trình dân sự thông thường. Chúng tôi sợ mình không đủ năng lực để thực hiện mọi thứ chu toàn nhất có thể. Nhưng rồi từ lòng yêu Huế, yêu nghệ thuật, và niềm tự hào khi có cơ hội làm việc với Art Republik Vietnam, Viện Pháp tại Việt Nam và Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế nên son.studio đã quyết định tham gia dự án này. 

Điện Kiến Trung là công trình cấp quốc gia được phục dựng từ nền móng, quyết định tổ chức triển lãm tại đây dẫn tới sự khác biệt thế nào so với các công trình dân dụng hay công trình công cộng thông thường trong việc tiến hành công tác thi công và quản lý thi công, thưa ông?

KTS NBS: Có rất nhiều sự khác biệt, nhưng chúng tôi không để những điều này trở thành trở ngại đối với mình. Chúng tôi luôn dành tâm huyết cho tất cả các dự án với sự trân quý cao nhất, chứ không hề “nhất bên trọng, nhất bên khinh”. Địa điểm thi công là một công trình phục dựng theo tiêu chuẩn di sản của UNESCO, và “Trời, Non, Nước | Allusive Panorama” là triển lãm ở tiêu chuẩn bảo tàng quốc tế, những điều này đều rất mới mẻ đối với son.studio. Sau khi tham khảo các quy định, chúng tôi phải thảo luận với Ban tổ chức và lên phương án thi công cũng như khảo sát thực tế rất nhiều lần tại Điện Kiến Trung. Với mức độ quan trọng của triển lãm lần này, chúng tôi đặt mục tiêu phải chính xác và đúng tiến độ từ khâu triển khai bản vẽ đến thi công, đặc biệt phải đảm bảo không được ảnh hưởng đến hiện trạng công trình dù là một vết xước nhỏ nhất và liên tục trao đổi kinh nghiệm thực hiện với bên Art Republik Vietnam. Trong quá trình thi công, chúng tôi đã chủ động đề xuất một số thay đổi trong phương án thực hiện để có thể đáp ứng cả yêu cầu về thẩm mỹ cũng như công năng sử dụng, và quan trọng là phù hợp với điều kiện thực tế ở Huế. son.studio rất vui vì sau mọi nỗ lực của các bên thì dự án đã được hoàn thiện một cách tốt nhất.

Là kiến trúc sư đã có chiều sâu trong thâm niên hoạt động cũng như chất lượng công trình tại địa phương cũng như trên cả nước, ông đánh giá thế nào về việc các công tác tổ chức một triển lãm ở tiêu chuẩn bảo tàng quốc tế được đưa về Huế, nơi vốn ít nhiều có những hạn chế ở cung ứng, quy cách và kinh nghiệm? 

KTS NBS: Khi tiếp xúc với quy trình, tiêu chuẩn và thái độ làm việc quyết liệt từ phía Art Republik Vietnam, chúng tôi ban đầu không khỏi bất ngờ. Nhưng dần dần, chứng kiến mọi khâu tổ chức điều nghiêm ngặt, chỉn chu và chất lượng hoàn thiện sau cùng đạt được vẻ đẹp trên nhiều phương diện, gây ngạc nhiên cho công chúng Huế và du khách phương xa, chúng tôi nhận thấy đây chính là điều mà những người làm văn hoá nghệ thuật ở Huế rất cần. Tất cả kinh nghiệm và kiến thức mà cộng đồng nghệ thuật Huế thu được thông qua triển lãm lần này đều sẽ có ích trong tương lai, cá nhân tôi tin chắc rằng các đơn vị tổ chức sẽ có cách nhìn và cách tiếp cận vấn đề mới hơn so với trước đây. 

Tôi đã chia sẻ với các cộng sự của mình, rằng lần hợp tác này như một bài học miễn phí với tôi và đội ngũ son.studio. Từ giờ, chúng tôi có thể tự tin nói rằng mình, hay rộng hơn là các nhà thầu và nhà cung ứng ở Huế, hoàn toàn có thể đảm nhiệm các khâu thi công, quản lý chất lượng cơ sở vật chất cho các triển lãm quy mô lớn, mang tầm cỡ quốc gia và thậm chí là cả quốc tế. Chúng tôi cũng đã biết cần tìm đến ai để có sự tư vấn cho những dự án tương tự sau này nếu có cơ hội được tham gia (cười).

Theo ông, qua triển lãm lần này, sự kết hợp giữa khối công và khối tư nhân ở Việt Nam nói chung và ở Huế nói riêng trong lĩnh vực văn hoá nghệ thuật, sẽ có những sự thay đổi như thế nào? Khi mà từ lâu chúng ta đều nhận thấy những hạn chế trong việc đánh giá và đầu tư cho cơ sở vật chất cũng như vận hành các hoạt động kể trên? 

KTS NBS: Như tôi đã đề cập ở trên, trải nghiệm này như một bài học mới. Mọi người thấy tốt và hay thì khắc sẽ học hỏi và tìm kiếm thêm, đó là quy luật tự nhiên. Bên cạnh đó, cần phải nói thêm, ở một địa phương như Huế có rất nhiều di sản về cả văn hoá, lịch sử, nghệ thuật và truyền thống đào tạo nên những người hoạt động nghệ thuật có tài, có nhiều đóng góp cho nền nghệ thuật miền Trung và cả nước. Thiết nghĩ, chúng tôi mong đợi khối công có thêm những chính sách, cơ chế để có thể mạnh dạn lập kế hoạch, có sự cố vấn từ nhiều bên để có thể đầu tư một cách xác đáng, phù hợp với sự thay đổi của thời đại. Tôi tin rằng mỗi cá nhân ở nơi này sẽ yêu thêm nữa những di sản, những tác phẩm nghệ thuật, để người dân và khách du lịch có những trải nghiệm mới hơn về Huế.

Cuối cùng, xin ông chia sẻ trải nghiệm cá nhân khi thực hiện lộ trình tham quan, một lộ trình mà chắc chắn ông đã thực hiện không biết bao nhiêu lần trong suốt quá trình từ lúc thi công thô cho đến khi hoàn thiện cơ sở vật chất cho triển lãm. 

KTS NBS: Đối với tôi đây là một hành trình xúc cảm về thị giác. Khi đi từ đại sảnh với những lời chia sẻ từ hai giám tuyển, đến phòng tổng hợp thông tin qua cách truyền tải từ các tác phẩm thư pháp, và tới khi cao trào ở phòng giới thiệu tranh của vua Hàm Nghi. Đây là một một hành trình để người xem có cái nhìn rõ ràng hơn về tâm hồn và đời sống sáng tác của tác giả, không chỉ là một vị vua mà Hàm Nghi trước hết là một con người có trái tim đa cảm. Ấn tượng nhất với tôi là điểm ẩn dụ qua cách sắp xếp bố cục tranh theo ba tuyến “Trời, Non, Nước”, và cao độ không cân tim của các bức tranh. Tôi thật sự trân trọng việc được tham gia vào hành trình này! 

Xin cảm ơn ông và mong sẽ tiếp tục được chứng kiến sự góp mặt của son.studio trong các dự án nghệ thuật tại Huế.

Bài: ChuKim

THÔNG TIN TRIỂN LÃM

Tên: Trời, Non, Nước | Allusive Panorama
Ban tổ chức: Art Republik, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Viện Pháp tại Việt Nam
Giám tuyển: Ace Lê, TS Amandine Dabat
Thời gian: 25/3 – 6/4/2025 | 7:30 – 17:30 hằng ngày
Địa điểm: Điện Kiến Trung, 32 Đặng Thái Thân, Huế
Triển lãm mở cửa miễn phí cho khách tham quan Đại Nội