“EARTHIZEN”: Một cảm thức nghệ thuật về sinh thái

Triển lãm EARTHIZEN (tạm dịch: Công dân Trái Đất) được tổ chức vào ngày 11/11 sắp tới, sẽ giới thiệu với công chúng các tác phẩm nghệ thuật đề cao tính bền vững, đa dạng sinh học và mang đậm màu sắc thẩm mỹ đương đại. 

Với việc lựa chọn cái tên Earthizen làm chủ đề xuyên suốt triển lãm, các nghệ sĩ hy vọng sẽ chạm đến trái tim của các công dân Trái đất bằng năng lượng nuôi dưỡng tích cực và tình yêu vô điều kiện của Mẹ Trái đất thông qua nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau. Thông qua đó, truyền tải thông điệp rằng, con người không phải là cư dân duy nhất của hành tinh này, mà nhiều loài khác cũng coi Trái đất là quê hương của họ. Mục tiêu của Triển lãm nhóm Earthizen là gắn kết với thiên nhiên thông qua nghệ thuật tập thể, thể hiện tình yêu dành cho Mẹ Trái đất, sự đoàn kết và cùng nhau xây dựng và phát triển một cộng đồng ý nghĩa.

Sự kiện Earthizen diễn ra ngày 11/11/2023 sẽ bao gồm

  • Tiết mục múa Gọi Thú – Dance Center
  • Tiết mục dân tộc Châu Mạ – Các vũ công Châu Mạ
  • Trưng bày các thiết kế thời trang tái chế – Sandra Chérès
  • Rapper Pháp – Primo

Triển lãm là sự kiện hợp tác nghệ thuật độc đáo giữa ba đơn vị: 11:11 d’Artistes (TP.HCM), Talai Experience, và 59 Rivoli – điểm đến văn hóa mang tính biểu tượng của nghệ thuật quần chúng đương đại (Paris) nhằm tạo tiền đề cho chương trình nghệ sĩ lưu trú kéo dài 30 ngày. Chương trình đã đưa nhóm gồm 5 nghệ sĩ được tuyển chọn từ 59 Rivoli nằm tại trung tâm Paris, nước Pháp đến với bối cảnh nghệ thuật đang trở nên sôi động tại Sài Gòn, Việt Nam.

Tất cả 5 nghệ sĩ được chọn từ 59 Rivoli đã đến TP.HCM trong tháng 10, 2023 và được chào đón nồng nhiệt bởi hai đơn vị đồng tổ chức là 11:11 d’Artistes và Talai Experience. Sứ mệnh của sự hợp tác này là tạo ra cầu nối văn hóa giữa các nghệ sĩ Pháp và Việt Nam, cộng hưởng sáng tạo và lan tỏa những thông điệp xã hội ý nghĩa thông qua nghệ thuật. Đây là dịp đặc biệt cho các nghệ sĩ có cơ hội thoát khỏi vùng an toàn để tìm kiếm ý tưởng: từ một Việt Nam với ánh đèn thành phố hoa lệ, rực rỡ, và năng động đến một Việt Nam với thiên nhiên hoang dã và sâu thẳm.

Sự hợp tác này là sự giao thoa trong ý tưởng và sứ mệnh của các đơn vị đồng hành. Cả 59 Rivoli & 11:11 d’Artistes đều tin rằng nghệ thuật có thể tiếp cận và rộng mở đối với tất cả mọi người. Nếu bạn yêu thích nghệ thuật, bạn cũng là một phần của tiến trình sáng tạo nghệ thuật tại đây, vì nghệ thuật không có ranh giới, cũng không có sự phân biệt. Mục đích của chương trình chính là trao quyền cho cộng đồng nghệ thuật, hướng tới sự đoàn kết để lan tỏa sâu sắc nguồn cảm hứng, bất kể chúng ta đang có mặt ở đâu. Bởi lẽ, dù có sinh sống ở đâu, chúng ta đều là đứa con của Mẹ Trái đất, và hành trình này đã mang đến cơ duyên để các đơn vị nghệ thuật hợp tác với một tổ chức về thiên nhiên như Talai Experience. 

Đã có không ít các dự án nghệ thuật phản ánh những ảnh hưởng tiêu cực của hành vi và lối sống của con người hiện đại lên hệ sinh thái và tài nguyên môi trường. Vậy nên, cách tiếp cận của chương trình lần này  hướng đến truyền tải thông điệp một cách tích cực, cộng hưởng với năng lượng của tình yêu và sự vị tha mà Mẹ Trái đất luôn dành cho muôn loài. Câu hỏi gợi mở cho tiến trình sáng tạo là làm thế nào để bảo vệ được một “Trái đất khỏe mạnh”? Qua đó, những nghệ sĩ của chương trình có dịp thu thập và tạo ra các các phẩm của họ từ vật liệu tái chế, cùng các chất liệu từ bản sắc văn hóa Việt Nam.

Từ ngày 11 tháng 11 đến ngày 31 tháng 12, 11:11 d’Artistes lần này mang đến cho bạn 5 nghệ sĩ mới tham gia triển lãm nhóm Earthizen, bao gồm:

ARTHUR CAPMAS @arthurcapmas

Arthur Capmas là một nghệ 31 tuổi đến từ Paris. Sau 5 năm học về thiết kế đồ họa và hoạt họa, anh trở thành thành viên của 59 Rivoli. Cộng đồng nghệ sĩ tại đây cho phép anh giao lưu với các nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới, cũng như có cơ hội tiếp xúc với các sự kiện triển lãm quốc tế.

Arthur bắt đầu với việc phác họa, song việc khắc chữ lại chiếm một phần quan trọng trong công việc của anh. Năm 2018, anh đã giành được giải nhất khắc họa tại Hội chợ Mỹ thuật Quốc gia Carrousel du Louvre, cũng như giải Air Tahiti cho phép anh khám phá hòn đảo này với cuốn sổ tay du lịch. 

Công việc thiết kế đồ họa và minh họa gắn liền với cuộc sống trong studio và tác duyên cho việc minh họa cuốn “Tiểu thuyết về sông” của Philibert Humm, đã nhận được giải thưởng sáng tác vào năm 2022.

Lần này, Arthur lại hứa hẹn sẽ mang đến sáng tác cho cuốn tiểu thuyết minh họa thứ hai, lấy cảm hứng từ “The Jungle Book” của Rudyard Kipling chỉ với hai màu đen và trắng. Các chất liệu sáng tác của anh luôn được nuôi dưỡng bởi sự kết hợp giữa trí tưởng tượng và cách vẽ quan sát truyền thống, lấy cảm hứng từ các nghệ sĩ như Gustave Doré, Moebius và Nicolas de Crecy.

Arthur đến Việt Nam với mong muốn được trải nghiệm thế giới giả tưởng mà anh đang sáng tạo. Trong nhiều tháng, anh đã minh họa cuốn tiểu thuyết Rừng Già –  “Jungle Book”, trong ký ức tuổi thơ và trí tưởng tượng của mình. Trải nghiệm của anh tại Việt Nam đã mang lại cho anh cơ hội duy nhất để hòa mình vào môi trường rừng rậm thực sự và chuyển từ vẽ tranh chỉ bằng trí tưởng tượng sang ghi lại những gì anh quan sát được trực tiếp: rừng rậm nhiệt đới rực rỡ, nơi ẩn náu của nhiều loài động vật hoang dã và thảm thực vật xanh tốt ở Tà Lài.

Không chỉ đơn thuần là tái tạo một thế giới bí ẩn, Arthur  còn đang thực hiện sứ mệnh nhắc nhở mọi người về sự cần thiết của việc bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống, cùng nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo tồn môi trường tự nhiên và hạnh phúc của cư dân trong đó, cả hệ thực vật và động vật.

SANDRA CHÉRÈS @sandra_cheres

Nếu điện ảnh là lĩnh vực ưa thích của Sandra Chérès thì đó là bởi cô đã trải qua tuổi thơ đầy tự do với gia đình tại Cannes. Đắm mình trong môi trường nghệ thuật, cô khám phá ra niềm say mê với môn nghệ thuật thứ bảy chỉ qua những buổi tụ tập cùng bạn bè tại nhà. Cơ duyên của Sandra cũng được chắp cánh khi cô sinh ra trong một gia đình có cái nôi nghệ thuật: chú của cô là một biên đạo múa nổi tiếng và một người đam mê sân khấu âm nhạc, hay cả sự thành công của chị gái cô cũng là nguồn cảm hứng mạnh mẽ. 

Giữa sự hào nhoáng của Croisette, cô dành thời niên thiếu của mình tìm hiểu về các biểu tượng cổ điển hơn là các sự kiện trên thảm đỏ, bởi hơn hết thảy, cô ưa thích việc ẩn mình trong rạp tối. Sandra Chérès cũng là người khẳng định các di sản của Côte d’Azur, quê hương của Picasso, César, Ben và Quỹ Maeght. Sự thôi thúc sáng tạo của cô bắt đầu từ rất sớm. Năm 15 tuổi, cô tự mình đến Paris, Sandra ghi danh vào trường lịch sử nghệ thuật và lĩnh vực quảng cáo, khám phá nhiều loại hình nghệ thuật thị giác khác nhau. Tất cả những điều này về sau đều ảnh hưởng đến hành trình nghệ thuật của cô. Khi được tiếp cận với thế giới biên tập thông qua phim quảng cáo, Sandra Chérès đã tập hợp các tác phẩm nghệ thuật của mình giống như các chuỗi tiếp nối trên cùng một thước phim. Những kinh nghiệm có được từ việc làm trợ lý giám đốc casting, nhiếp ảnh gia hiện trường và nhà báo tại Canal Plus đã truyền cho cô sức mạnh kể chuyện. Những câu chuyện cô truyền tải trong tác phẩm phản ánh trải nghiệm cuộc sống của cô. Sandra đã tìm kiếm chất liệu sáng tạo của mình từ đâu? Từ các tấm ảnh trong những cuốn tạp chí cũ mà cô thu thập từ thời niên thiếu.

DỰ ÁN CỦA SANDRA

Sandra đã tận dụng thời gian lưu trú nghệ sĩ của mình tại TP.HCM để thu nhặt và tạo ra các tác phẩm mới từ việc xé dán các tấm áp phích và các nhãn dán ngoài đường phố hay bất cứ nơi đâu cô bắt gặp nguyên liệu sáng tạo cho mình. Cô không ràng buộc bản thân vào một cách thể hiện duy nhất mà đa dạng hóa trải nghiệm nghệ thuật của mình nhiều nhất có thể. 

Sự độc đáo trong việc sáng tạo của cô trước hết đến từ lời mời chào đón và khuyến khích sự đóng góp của khán giả khi họ có thể tự mình ghi lên thẻ giấy kraft những thông điệp cá nhân. Tác phẩm nghệ thuật của cô là một bao gồm nhiều loại vật liệu tái chế về kích thước, kết cấu và khối lượng lớn nhỏ khác nhau. Những chất liệu sáng tạo từ vật liệu tái chế  đan xen và hòa quyện với nhau, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật ấn tượng. Người ta có thể so sánh quá trình nghệ thuật của cô với một buổi trình diễn thời trang, nơi chất liệu được sử dụng giống như túi đay đựng cà phê, được dệt lại với nhau để tạo ra một tấm thảm sáng tạo đầy mê hoặc.

CHRISTOPH HAASE @haasarts

Christoph Haase, họa sĩ trẻ người Pháp gốc Đức, đã trải qua những năm tháng trưởng thành ở Cassis, Pháp để phát triển niềm đam mê vẽ tranh phong cảnh. Khi tự học, anh bắt đầu bằng những bức vẽ tự phát, theo bản năng, tập trung vào khuôn mặt và hình bóng với nét trừu tượng.

Năm 18 tuổi, anh gia nhập Sciences Po Paris sau khi lấy bằng tú tài Pháp-Đức. Trong quá trình học, anh đã tạo ra các dàn sân khấu cho sân khấu và nhạc kịch. Sau đó, anh theo đuổi bằng Thạc sĩ kép tại Sciences Po Paris và Ecole du Louvre, chuyên về nghệ thuật phi phương Tây, khám phá chủ nghĩa tượng trưng và chủ nghĩa thần bí.

Bên cạnh việc học, Haase bắt đầu sự nghiệp của mình, tham gia các cuộc triển lãm và hoàn thành chương trình lưu trú của nghệ sĩ. Anh tham gia tập thể nghệ sĩ 59 Rue de Rivoli ở Paris, được tiếp xúc với nhiều khán giả hơn.

Chịu ảnh hưởng của Lịch sử nghệ thuật, Haase pha trộn hình tượng phong phú với thẩm mỹ theo chủ nghĩa biểu hiện mới. Tác phẩm của ông khám phá những cõi mộng mơ, với những bức tranh mang tính biểu cảm, mang tính biểu tượng. Trong tác phẩm của mình, anh đi sâu vào các cách thể hiện trừu tượng về hình dạng con người, coi nó như một ngôn ngữ thư pháp với các mật mã và ngữ pháp riêng.

DỰ ÁN CỦA CHRISTOPH 

Dao động giữa hình tượng và trừu tượng, tác phẩm của Chris tập trung vào chuyển động. Các tác phẩm của anh được đặc trưng bởi sự “chơi đùa” liên tục với kết cấu. Nhiều lớp được chồng lên nhau thông qua việc sử dụng các vật liệu khác nhau là dệt, giấy, gỗ và vải. Ở Việt Nam, nghệ thuật của Chris lấy cảm hứng từ hệ thực vật tươi tốt tràn ngập không gian đô thị.

Những yếu tố thực vật tượng hình tương tự này thường tạo nên tác phẩm nghệ thuật, với tre, cây chuối và hoa hồng được tìm thấy trong sợi giấy và vải được sử dụng. Theo chủ đề, nghệ sĩ đưa ra một góc nhìn về Việt Nam bằng cách vẽ từ lịch sử, truyền thuyết của đất nước và khuôn mặt của những người mà anh gặp.

NEGIN ROUHBAKHSH @negin.rouhbakhsh

Khi trưng bày trước công chúng, các tác phẩm của họa sĩ Negin Rouhbakhsh đã tạo được hiệu ứng ‘kép’ với thị giác của khán giả. Mới thoạt nhìn, những cảm hứng từ di sản văn hóa Ba Tư hiện lên sắc nét. Từ sự hòa quyện sống động của màu sắc, sự phức tạp, tinh xảo của hoa văn, hay là sự đan xen vô tận của các đường nét vẽ trên bề mặt canvas, gợi lên nghệ thuật khắc khảm và dệt thảm Ba Tư. Truyền thống và trí tuệ ngàn năm này đã được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Bởi vì Negin chính là con gái, hậu duệ của họa sĩ nổi tiếng người Iran là Jafar Rouhbakhsh, người đã nhận học bổng của Quỹ Maeght có trụ sở tại Saint-Paul-de-Vence. Ông đã đưa Negin tới và làm quen với thế giới hội họa từ rất sớm. Cho đến nay, Negin Rouhbakhsh vẫn tìm thấy nguồn cảm hứng vô tận từ cha mình.

Tiếp nối với hơi thở của thời đại với nghệ thuật trừu tượng nửa sau thế kỷ 20, Negin sử dụng chất liệu sáng tạo từ chip điện tử được tìm thấy trên bo mạch của máy tính trung tâm. Những mạch in này đảm bảo sự kết nối của tất cả các thành phần và bộ vi xử lý. 

Hiệu ứng kép được tạo ra khi khán giả chiêm ngưỡng các tác phẩm của Negin Rouhbakhsh, bởi sự giao thoa tài tình giữa quá khứ Ba Tư xa xôi mà cô được thừa hưởng và tính hiện đại, phóng khoáng trong các bảng mạch điện tử.

DỰ ÁN CỦA NEGIN

Nguồn cảm hứng sáng tác của Negin được lấy từ di sản văn hóa lâu đời Ba Tư, qua việc thể hiện các hoa văn phức tạp trên thảm trang trí của Iran. 

Đến Việt Nam, cô đã thu thập thêm các chi tiết hoa văn từ những người dân tộc thiểu số Châu Mạ ở mà cô được gặp gỡ ở Tà Lài. Sự kết hợp độc đáo giữa bản sắc văn hóa Ba Tư và dân tộc thiểu số Việt Nam hiện lên ấn tượng qua các tác phẩm mới nhất của Negin. Đây là minh chứng thuyết phục cho khả năng đồng sáng tạo và sự trân quý các giá trị truyền thống của các dân tộc.

LUIGI LA FERLA @laferlaluigi

Đến từ Comiso, Italy, Luigi học điêu khắc tại Trường Nghệ thuật Salvatore Fiume ở Comiso sau đó tham gia một thời gian ngắn vào Học viện Mỹ thuật ở Florence. Sau khi học điêu khắc tại Trường Nghệ thuật Salvatore Fiume ở Comiso, anh theo học một thời gian ngắn tại Học viện Mỹ thuật ở Florence. 

Năm 2006, anh tiếp tục đào tạo nghệ thuật theo chuyên ngành nghệ thuật khảm tại Trường Quốc tế Frioul Khảm ở Spilimbergo (Ý). Năm 2009, anh chuyển đến Paris và năm 2013, anh tham gia Ban Giám đốc của Trung tâm Nghệ thuật Đương đại 59 Rivoli ở Paris, nơi đặt xưởng vẽ của anh. Nhiều cuộc triển lãm trong phòng trưng bày ở Paris. Anh cũng đã trưng bày các tác phẩm khảm của mình ở Milan, Florence, Praha, Budapest và Berlin (Bảo tàng Nghệ thuật Trang trí Berlin). Từ năm 2016, ông là người tổ chức và phụ trách Lễ hội tranh khảm đương đại quốc tế tại Paris (FIMCP). Các tác phẩm của ông được trưng bày tại nhà riêng trên khắp thế giới, như là tại Hoa Kỳ, Canada, Úc và châu Âu. Anh cũng giảng dạy và hội thảo về tranh khảm đương đại tại Học viện Mỹ thuật ở Florence và tại Artistic Lyceum ở Pisa. Từ năm 2013, anh dạy tranh khảm đương đại ở Paris, nơi anh hiện đang sống.

DỰ ÁN CỦA LUIGI

Những dự án của Luigi thường có mục đích nắm bắt khái niệm Entropy thông qua nghệ thuật khảm (mosaic). Trong lĩnh vực Entropy, khi vật liệu trải qua quá trình chuyển đổi trạng thái, nó sẽ giải phóng năng lượng sống không bảo toàn. Tuy nhiên, thông qua hành động khảm, Luigi đã tập hợp các yếu tố lại, mang lại cho những mảnh đá cuộc sống thứ hai.

Anh đã tạo ra một bản đồ nhìn từ trên không của TP.HCM bằng cách sử dụng những vật liệu anh thu thập được trong thành phố. Những vật liệu này, bao gồm những mảnh gạch, ngói và đá được tái chế, đã hấp thụ chính bản chất và năng lượng của thành phố và cư dân của nó. Bản đồ thu được không phải là sự thể hiện chính xác về mặt địa lý của thành phố; mà đúng hơn, nó phản ánh mối liên hệ tình cảm của Luigi với chuyến thăm của anh. Thông qua nỗ lực nghệ thuật này, anh mong muốn truyền tải sự hoạt bát và năng động đặc trưng của thành phố.

ROMARIC BERTRAND aka PRIMO @primo3co

Sinh năm 1998, rapper người Pháp Primo lớn lên tại Paris. Với kỹ thuật và lời bài hát điêu luyện, anh sẽ mang đến những câu thơ vừa uể oải vừa sắc sảo, cùng sự kết hợp tài tình của nhiều phong cách khác nhau. Anh ấy hoạt động trong nhóm N3CO, vừa nhẹ nhàng vừa nguyên tắc. Anh ấy đã phát hành ba dự án với PxL³, bộ đôi của anh ấy với Louga (@louga3co) với dự án solo của anh ấy dự kiến sẽ ra mắt vào mùa xuân năm 2024.

DỰ ÁN CỦA PRIMO

 Primo, sẽ khuấy động đêm khai mạc bằng buổi hòa nhạc cùng với ba vũ công breakdance, kết hợp giữa nhạc rap Pháp và điệu nhảy đường phố Việt Nam, tạo nên một màn trình diễn độc đáo.

Từ ngày 11/11 cho tới 11/12, 11:11 D’Artistes giới thiệu triển lãm mang tên “EARTHIZEN (Công dân Trái đất)” của 5 nghệ sĩ được chọn từ 59 Rivoli. Địa chỉ 7th Floor, Amanaki Building, 10 Nguyễn Đăng Giai, Thảo Điền, Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh.