Từ lâu trong lịch sử, nghệ thuật và văn hóa đã có mối quan hệ mật thiết đến các công trình xây dựng. Sự kết hợp này tạo nên một tổ hợp có khả năng đem lại cảm xúc mạnh mẽ cho người sở hữu, người dùng và người chiêm ngưỡng chúng.
Nghệ thuật chứa đựng văn hóa – những phong tục, tín ngưỡng, tập quán của các quốc gia, dân tộc qua từng thời kỳ, thông qua việc sử dụng kết hợp giữa kỹ năng và trí tưởng tượng để sáng tạo ra các vật thể mang tính thẩm mỹ. Thông qua nghệ thuật, văn hóa được bảo tồn, chúng có thể ở dạng các tác phẩm hội họa, điêu khắc, âm nhạc, sân khấu, phim ảnh, khiêu vũ và các công trình kiến trúc.
Càng về sau, sự kết hợp giữa nghệ thuật và kiến trúc, bất động sản càng là điều được con người quan tâm, đặc biệt là những người ở tầng lớp giàu và siêu giàu. Không dừng lại ở đó, sự kết hợp này còn góp phần kiến tạo hình ảnh và định vị mỹ quan cho một thành phố hay khu dân cư. Bằng chứng là trong những năm gần đây, nghệ thuật đường phố đã giúp cho các tòa nhà ở những khu vực đang xuống cấp tái tạo lại giá trị của chúng trong thị trường bất động sản. Các khu vực có tỷ lệ nghệ thuật hóa đô thị cao thường có được giá trị mua bán cao hơn trên thị trường.
Ở thành phố Turin của Ý, các công trình nghệ thuật đã góp phần làm tăng giá trị bất động sản từ 25% đến 30% trong 4 năm. Trong khi đó, ở khu dân cư Chelsea của thành phố New York, một tòa nhà với hai bức tranh tường của nghệ sĩ người Brazil Eduardo Kobra đã ghi nhận mức tăng giá trị thị trường từ 880.000 USD lên 2.075.000 USD. Trên các đường phố khác của New York, giá trị bất động sản cũng tăng từ 10% đến 15% do tác động của các nhà nghệ thuật đường phố.
Từ việc tìm một vị trí hoàn hảo để treo tranh lên tường, các nhà thiết kế và kiến trúc sư bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của một tác phẩm nghệ thuật trong tổng thể một công trình xây dựng của họ. Trong khi đó, các nhà thầu dần hiểu được sức tác động mạnh mẽ của nghệ thuật đến khả năng mua căn hộ của khách hàng. Các nhà phát triển hạ tầng đô thị đơn giản đã nhận ra họ có thể thành công hơn gấp bội nếu kết hợp nghệ thuật vào trong những không gian đã từng bị xem nhẹ trước đây.
Điều này về bản chất có sức tác động mạnh mẽ đến sự thay đổi thị hiếu trong thị trường bất động sản của khách hàng – người mua bắt đầu muốn lấp đầy những căn hộ, ngôi nhà, căn phòng mới của họ bằng các nghệ thuật. Nghệ thuật có thể xuất hiện ở khắp mọi nơi. Không một khu vực nào trong tòa địa ốc mà không thể được thêm vào một chút nhấn nhá bởi nghệ thuật. Madison Square Portfolio từng đặt một số tác phẩm nghệ thuật graffiti do họa sĩ Skott Marsi thực hiện trong các thang máy tòa nhà, nơi người ta vốn chỉ lao đến và lướt đi rất nhanh mà không mảy may đứng lại ngắm nhìn. Thế nhưng nhà thầu cho thấy việc tận dụng không gian như thế này vẫn là điều hoàn toàn xứng đáng.
Trong khi đó, tòa nhà 80 East Tenth (New York) đã đặt một tác phẩm điêu khắc do nghệ sĩ John Clement thực hiện ở sân trong. Với tên gọi là “Cherry”, tác phẩm làm từ những ống thép cuộn và hoàn thiện với lớp sơn màu đỏ Ferrari, gợi cảm giác cho người xem về các chuyển động ly tâm từ mặt đất. Chuỗi siêu căn hộ của Ritz Carlton ở thành phố Miami thậm chí còn trang bị cả một studio nghệ thuật chuyên dụng cho cư dân tòa nhà để họ có thể thoải mái sáng tạo nghệ thuật bất cứ lúc nào mà không cần phải trang bị quá nhiều dụng cụ, hay đem tất cả mọi tác phẩm nghệ thuật vào trong nhà của mình.
Knight Frank gần đây đã xuất bản một báo cáo khẳng định mối quan hệ rõ ràng giữa những căn hộ sang trọng, cao cấp và nghệ thuật, và việc sắp đặt cẩn thận các tác phẩm nghệ thuật của những nghệ sĩ như Damien Hirst hay Andy Warhol có thể là bước hoàn thiện quan trọng giúp gia tăng tiềm năng lựa chọn của người mua.
Đầu tư cho các tác phẩm nghệ thuật đã trở nên phổ biến giữa các cá nhân có giá trị ròng cao trong bối cảnh thị trường chứng khoán và môi trường chính trị không ổn định. Những khách hàng như vậy thường cho rằng nghệ thuật là một khoản đầu tư tuy phức tạp hơn các hình thức đầu tư khác, nhưng nó đem lại cho họ cảm giác thỏa mãn hơn hẳn nhờ biết rằng tiền của họ đã được chi tiêu khôn ngoan. Việc mua những tác phẩm nghệ thuật, cho dù là để làm tài sản riêng hay để bán lại, đều có khả năng đem lại lợi nhuận cao cho người mua.
Các đại lý bất động sản còn cho hay: Đôi khi, một người mua thậm chí có thể mua lại toàn bộ các tác phẩm nghệ thuật trưng bày trong một tòa nhà bất động sản. Và đôi khi khác, tùy thuộc vào giá trị của bộ sưu tập mà những căn hộ vốn sang trọng và xa xỉ nhất vẫn có thể được đội giá lên rất nhiều lần, thậm chí có thể ngang bằng giá mua một căn hộ đơn lẻ.
Sự đầu tư cho một tác phẩm nghệ thuật bền vững đến mức tờ Financial Times từng đưa tin sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 rằng nghệ thuật có thể trường tồn kể cả khi thị trường tài chính đã sụp đổ. Lúc bấy giờ, đợt bán đấu giá kéo dài trong hai ngày của nghệ sĩ Damien Hirst tại Sotheby’s London đã đạt doanh thu 111 triệu bảng Anh (khoảng 153 triệu USD theo tỉ giá hiện tại), trong khi cùng ngày, tập đoàn tài chính Lehman Brothers đệ đơn xin phá sản.
Maria Morris, đối tác của cơ quan bất động sản toàn cầu Knight Frank và là người phát ngôn của công ty Royal Atlantis, cho biết: “Những người mua bất động sản siêu cao cấp đều là những người đã chu du khắp thiên hạ, sở hữu những món hàng xa xỉ tốt nhất thế giới và do đó, họ mong đợi sẽ được giới thiệu với những thiết kế về kiến trúc và phong cách sống tuyệt mỹ nhất. Chúng tôi hiểu sự quan trọng vào tính cá nhân với những người khách hàng như thế này. Cũng giống như bất kỳ hoạt động mua sắm xa xỉ nào khác, họ muốn những thứ chưa ai khác có.”
Vì vậy, các nhà phát triển bất động sản có thể sử dụng chiến thuật để chọn lọc các tác phẩm nghệ thuật được giám tuyển kỹ càng, với khả năng gói gọn phong cách sống mà người mua mong muốn đạt được để khiến sản phẩm của họ trở nên hấp dẫn hơn trong mắt khách.
Vista Tower là tòa nhà cao thứ ba của thành phố Chicago vừa mở cửa vào cuối năm 2020. Đây là tòa nhà được kỳ vọng là đỉnh cao của lối sống vương giả trong thành phố này. Mỗi căn hộ của Vista Towers có giá từ 1 triệu đến 17 triệu USD. Để thu hút người mua, nhà phát triển đã mang đến một chương trình đặc biệt liên quan đến nghệ thuật: mỗi căn hộ sẽ được bán cùng với các tác phẩm nghệ thuật từ các phòng trưng bày nghệ thuật hoặc do các nghệ sĩ hàng đầu Chicago thực hiện. Giám đốc tiếp thị của nhà phát triển Vista Tower cho biết: “Khách hàng của chúng tôi thường là những người sành nghệ thuật”. Vì vậy, nghệ thuật là một tiện nghi vô hình mới cần-phải-có trong sự phát triển bất động sản cao cấp ngày nay.
Bài: Thảo Nguyên
Nguồn: Tham khảo Forbes, Independent UK