Copyright © 2023 ArtRepublik Vietnam. All Rights Reserved. Website Developed by Tony Toàn
Từ ngày 14 đến 20 tháng 12 năm 2024, loạt áp phích do nhóm nghệ sĩ từ Bremen (Đức) sáng tạo được trưng bày trên các xe máy của thương hiệu Giao hàng Tiết kiệm (GHTK), theo chân các anh shipper len lỏi khắp đường phố Hà Nội. Ý tưởng này là một ví dụ sinh động về sự hợp tác và trao đổi nghệ thuật tương tác với đời sống xã hội tại địa phương giữa Đại học Nghệ thuật Bremen và Heritage Art Space. Đây là một phần của Tháng Thực hành Nghệ thuật 2024 (MAP 2024), đề xuất ý tưởng, thái độ và phản hồi khác nhau của nghệ sĩ về chủ đề “Chuyển động”.
Dự án Thực hành Nghệ thuật (Month Of Arts Practice – MAP) của Heritage Art Space hợp tác với Trường Đại học Nghệ thuật Bremen trong vai trò đối tác học thuật, đồng thời là một phần của dự án nghiên cứu “Các con đường chuyển đổi cho các trường đại học bền vững” do Bộ Giáo dục và Nghiên cứu Liên bang Đức (BMBF/FONA) khởi xướng trong giai đoạn 2023–2025. Trong khuôn khổ dự án này, Heritage Art Space và Đại học Nghệ thuật Bremen cùng tìm hiểu các góc nhìn nghệ thuật về chủ đề “Chuyển động”.
Năm đầu tiên (2023), chủ đề “Chuyển động Ngoại biên” tập trung khám phá những cách hiểu khác nhau về khái niệm chuyển động của nghệ sĩ. Năm thứ hai (2024), với chủ đề “Vật đổi, Nơi dời” đưa những khái niệm về chuyển động đề xuất trong giai đoạn 1 vào môi trường thực tế. Loạt áp phích trưng bày trên các xe máy giao hàng của GHTK, là một phần của trưng bày kết thúc năm thứ hai của dự án, bên cạnh Xưởng nghệ sĩ tại Không gian Nghệ thuật Long Biên.
Thông thường, chuyển động được hiểu là một khái niệm vật lý, chỉ sự di động từ điểm này sang điểm khác. Song trong dự án này, các nghệ sĩ đến từ Bremen, sẽ tạo dựng một đàm phán về các khía cạnh của “Chuyển động” dưới góc nhìn nghệ thuật, đưa ra cách hiểu “Chuyển động” đa dạng ở dạng thức và hình thái khác nhau. Câu hỏi được đặt ra là “Điều gì đang thực sự chuyển động?” – con người tạo ra hàng hoá đứng yên trong các nhà máy, nhưng hàng hoá được tạo ra phân phối khắp toàn cầu. Việc lựa chọn kết hợp với GHTK cũng tạo ra tương tác thú vị giữa nghệ thuật và các lĩnh vực khác trong đời sống, tưởng chừng khó gắn kết song lại có những kết nối mạnh mẽ: tính phân phối của hàng hoá trong xã hội hiện đại và cách guồng quay của thương mại toàn cầu đang định hình xã hội và hành vi của chúng ta. Thêm vào đó, những kết hợp ngẫu nhiên trong ý tưởng này cũng tạo ra liên tưởng gần gũi – đó là một Việt Nam hơn với xe máy và con hẻm nhỏ, đó là bối cảnh đương đại khi thương mại điện tử và hệ thống vận chuyển phân phối trở nên thuận lợi hơn bao giờ hết.
Giám đốc nghệ thuật của Heritage Art Space, giám tuyển Nguyễn Anh Tuấn chia sẻ: “Đây là thử thách thú vị nhất của MAP 2024 khi đưa các ý tưởng của các nghệ sĩ vào trong thực địa của sự di chuyển, đặt ra những câu hỏi về ai, cái gì đang thực sự di chuyển và di chuyển như thế nào: con người, phương tiện, hàng hóa, ý tưởng, đường phố, cũng như thách thức về khả năng lưu động của các trưng bày nghệ thuật, cách nó được giới thiệu và sự tiếp nhận của công chúng”.
Áp phích được thiết kế bởi nhóm nghệ sĩ từ Bremen bao gồm Felix Dreesen, Florian Witt, Jeroen Jacobs, Kayle Brandon, Siegfried Bank, Soobeen Woo và Alexander Noah.
Có nhiều sáng tác là sự tiếp nối của các thể nghiệm năm 2023, ví dụ Felix Dreesen lựa chọn trưng bày một loạt ba tác phẩm nhiếp ảnh mô tả cảnh quan và các chuyển động bên trong chúng: dưới nước, trên cạn và trên không. Chuyển động được thể hiện thông qua các lực tự nhiên (nước chảy), công cụ (xe đạp trên đường), nỗ lực cơ bắp (chim di cư theo mùa). Những hình ảnh này được lấy cảm hứng từ một trình diễn đi bộ kéo dài một ngày diễn ra vào tháng 11/12 năm 2024 tại Bremen trong khuôn khổ dự án MAP 2024. Khi được đặt vào bối cảnh Hà Nội, những hình ảnh lãng mạn này được di chuyển qua trên các đường phố bằng các phương tiện cơ giới tạo ra kết nối hai địa điểm cách nhau khoảng 10.000 km.
Có những hình ảnh là suy tư hoàn toàn mới xuất hiện trong năm nay, ví như Jeroen Jacobs sử dụng phong bì cũ còn lưu dấu vết của người nhận và người gửi, tượng trưng cho các quá trình giao tiếp và suy nghĩ cố hữu. Hay như Florian Witt phát triển một ý tưởng trò chơi khái niệm và trình bày trên áp phích dưới dạng đan xen giữa văn bản, hình vẽ và bản đồ…
Các áp phích, sau khi được nghệ sĩ thiết kế tại Đức, đã được chuyển đến Việt Nam để đội ngũ Heritage Art Space phối hợp với GHTK in ấn và trưng bày lên xe máy giao hàng. Trong suốt một tuần (từ ngày 14.12 đến 20.12.2024), những áp phích này đã đồng hành cùng các anh shipper trên hành trình làm việc thường nhật, mang nghệ thuật đến mọi cung đường. Áp phích, sự chuyển động của xe máy GHTK, phong cảnh thành phố, hành vi của người giao hàng và ứng xử của cư dân thành phố sẽ cùng tạo nên những lớp ý nghĩa đan xen để định hình ý tưởng nghệ thuật đặc biệt.
Quá trình các bản thiết kế của nghệ sĩ di chuyển trong không gian công cộng, xuyên qua các con hẻm và đi vào mọi ngóc ngách của thành phố được tư liệu hoá dưới dạng video và hình ảnh, và cuối cùng sẽ được trưng bày trong triển lãm tổng kết ba năm làm việc của MAP với chủ đề chuyển động ở Berlin và Hà Nội vào năm 2025.
—————-
Về Tháng Thực hành Nghệ thuật MAP: Khởi đầu từ 2015, MAP được tổ chức hàng năm với mô hình lưu trú sáng tác và triển lãm kéo dài ba tháng tại Hà Nội, với sự tham gia của nghệ sĩ, giám tuyển, người thực hành văn hóa đa ngành đến từ Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới. Chủ đề làm việc hàng năm của MAP được lấy từ các suy tưởng triết lý trừu tượng gắn với nhận thức thực trạng đời sống, hoặc các vấn đề xã hội trọng điểm trong bối cảnh địa phương và khu vực. Mỗi năm, MAP đưa ra một chủ đề làm việc giàu tính liên tưởng giữa tư duy trừu tượng và hoàn cảnh thực tế của xã hội. Từ năm 2023, MAP trở thành phòng thực nghiệm nghệ thuật về “Chuyển động”, hợp tác với Giáo sư Ingo Vetter từ trường Đại học Nghệ thuật Bremen và được vận hành song song ở cả hai thành phố Hà Nội và Bremen.
Về Heritage Art Space: Heritage Art Space là một tổ chức nghệ thuật độc lập tại Hà Nội, Việt Nam, tập trung vào việc tham gia tích cực và tạo điều kiện thuận lợi cho sự tiến bộ của nghệ thuật đương đại thông qua các chương trình lưu trú, trao đổi quốc tế, triển lãm, chương trình công cộng và thúc đẩy hợp tác đa phương cũng như nỗ lực giáo dục ở Đông Nam Á và hơn thế nữa. Heritage Art Space hợp tác với các nghệ sĩ, nhà nghiên cứu, giám tuyển, nhà giáo dục, nhà thực hành văn hóa đa ngành, các cá nhân và tổ chức hoạt động trong lĩnh vực văn hóa & nghệ thuật để thiết kế và thực hiện các chương trình ngắn hạn và dự án dài hạn nhằm thúc đẩy tiếng nói của nghệ thuật trong sự gắn kết và phát triển xã hội. Tìm hiểu thêm về HAS: https://heritageartspace.org.vn/
Về Trường Đại học Nghệ thuật Bremen: Đại học Nghệ thuật Bremen (Tiếng Đức: Hochschule für Künste Bremen, HfK Bremen) là một trường đại học công lập tại thành phố Bremen, Đức. Đây là một trong những học viện nghệ thuật thành công nhất (nước Đức) được thành lập từ năm 1873. Đại học Nghệ thuật Bremen có các khoa Mỹ thuật và Thiết kế, và khoa Âm nhạc, với tổng số khoảng 900 sinh viên, 65 giảng viên, và khoảng 180 giảng viên trợ giảng. Tìm hiểu thêm về HfK Bremen: https://www.hfk-bremen.de/en
