UOB Painting of the Year mùa thứ hai: Câu chuyện đương đại Việt

UOB Painting of the Year mùa thứ hai tại Việt Nam vừa chính thức khép lại, với Lễ Công bố và Trao giải chính thức diễn ra vào ngày 2 tháng 10 năm 2024, tại Mai House Saigon Hotel (TP. HCM).

Được thúc đẩy bởi mong muốn bảo trợ cho hành trình sáng tạo của các nghệ sỹ, Ngân hàng United Overseas (United Overseas Bank – UOB) đã khởi xướng cuộc thi UOB Painting of the Year tại Singapore vào năm 1982. Tới thời điểm hiện tại, cuộc thi nghệ thuật hàng năm này là cuộc thi lâu đời nhất tại Singapore và một trong những cuộc thi danh giá nhất Đông Nam Á. Tại Indonesia, Malaysia, Singapore và Thái Lan, cuộc thi UOB Painting of the Year đã giúp phát hiện nhiều nghệ sỹ mới tài năng và công nhận nhiều nghệ sỹ đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển của lĩnh vực nghệ thuật Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, UOB Painting of the Year vừa khép lại mùa thứ hai của cuộc thi với đông đảo bài dự thi từ khắp mọi miền ở hai hạng mục: Nghệ sỹ Thành danh và Nghệ sỹ Triển vọng. Cuộc thi năm nay quy tụ ban giám khảo là những họa sỹ kỳ cựu trong dòng chảy nghệ thuật Việt Nam, bao gồm: họa sỹ Lương Xuân Đoàn (Cố vấn nghệ thuật), họa sỹ Đặng Xuân Hòa (Trưởng ban giám khảo), họa sỹ Trịnh Tuân và họa sỹ Châu Giang. Trong khoảng thời gian mở cổng đăng ký từ tháng 5 năm 2024 đến hết tháng 7 năm 2024, chương trình cùng với đơn vị cố vấn nghệ thuật Lân Tinh Foundation đã tổ chức các chuỗi “Tọa đàm về Hội họa” tại ba đầu cầu lớn gồm Hà Nội, Huế và TP. Hồ Chí Minh, nhằm tạo nền tảng kết nối và trao đổi giữa cộng đồng nghệ thuật địa phương và những người yêu nghệ thuật, đồng thời mở ra cơ hội để các nghệ sỹ được truyền cảm hứng từ những chuyên gia và nghệ sỹ hàng đầu.

“Sự quan tâm chung tới nghệ thuật đã thay đổi, các bạn trẻ đã đến thăm bảo tàng nhiều hơn. Đây là sự chuyển kênh, đổi mới của nền mỹ thuật lần thứ hai sau thập kỷ 80. Sau mỗi thập kỷ, giới nghệ thuật đón chào các lứa họa sỹ mới. Năm nay, cuộc thi và ban giám khảo đã được chạm mặt những nghệ sỹ trẻ, mới và tiềm năng” – họa sỹ Lương Xuân Đoàn chia sẻ.

Đa số các tác phẩm đạt giải được thực hiện theo những phong cách riêng biệt của từng nghệ sỹ, với đa dạng chất liệu từ sơn dầu, sơn mài, lụa tới các chất liệu tổng hợp, hay phương thức độc đáo như đốt gỗ, vẽ bằng than đá, bột gạo. Các chủ đề vĩ mô về bối cảnh xã hội Việt Nam đương thời như biến đổi khí hậu, ký ức hậu chiến và tài nguyên thiên nhiên, được các nghệ sỹ nỗ lực lồng ghép với những ngôn ngữ hội họa mang tính đột phá so với hội họa truyền thống. Các tác phẩm gửi về dự thi cũng cho thấy cục diện của nghệ thuật Việt Nam, khi các vấn đề chính trị, văn hóa, xã hội đang va đập trực tiếp vào xúc cảm của người nghệ sỹ, trở thành “chất liệu” để họ thử nghiệm và sáng tác.

Giải thưởng danh giá nhất – UOB Painting of the Year, thuộc về tác phẩm “Dòng Chảy (Flow)” của họa sỹ Nguyễn Việt Cường. Tác phẩm khai thác hai chất liệu bản địa – than đá và bột gạo, để lột tả câu chuyện về tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam. Than đá Quảng Ninh tượng trưng cho sự phát triển của ngành công nghiệp khoáng sản ở miền Bắc, trong khi bột gạo đại diện cho nền nông nghiệp trù phú của Đồng bằng sông Cửu Long ở miền Nam. Người nghệ sỹ đến từ Kiên Giang đã tinh tế kết hợp hai vật liệu này để tạo nên bức tranh thủy mặc đương đại, mang hiệu ứng trừu tượng của địa hình thạch nhũ, nhấn mạnh sự đối thoại giữa đen và trắng, hầm tối và ruộng nắng. Sự tương phản này không chỉ nằm ở vật liệu mà còn thể hiện sức nặng tinh thần, nơi tác phẩm mang trong mình một đại tự sự – về những ảnh hưởng của nền nông nghiệp lúa nước và các ngành công nghiệp nặng lên cảnh quan thiên nhiên, tập quán của cộng đồng bản địa.

Ngoài ra, các tác phẩm đạt giải thưởng theo từng hạng mục, như sau:

– Hạng mục Nghệ sỹ Thành danh

+ Giải Vàng: Tác phẩm “Xếp Máy Bay” của nghệ sỹ Nguyễn Văn Hè

+ Giải Bạc: Tác phẩm “Xâm Thực” của nghệ sỹ Ngô Văn Sắc

+ Giải Đồng: Tác phẩm “Đường Trở Về” của nghệ sỹ Lê Việt Trung

– Hạng mục Nghệ sỹ Triển vọng

+ Giải Nghệ sỹ Triển vọng của Năm – Most Promising Artist of the Year: Tác phẩm “Doraeco” của nghệ sỹ Phan Tú Trân

+ Giải Vàng: Tác phẩm “Vùng Sống” của nghệ sỹ Nguyễn Văn Trinh

+ Giải Bạc: Tác phẩm “Nhật Ký 2024” của nghệ sỹ Nguyễn Đức Niệm

Sự góp mặt của những nghệ sỹ trẻ tại cuộc thi UOB Painting of the Year, đồng nghĩa với việc xuất hiện những tiếng nói mới trong nghệ thuật. Bước sang thập kỷ thứ 4 sau Đổi Mới, những vận động trong dòng chảy nghệ thuật Việt Nam cần được tăng tốc và thay đổi, để nghệ thuật nước nhà có cơ hội được phát triển trong bối cảnh hội nhập toàn cầu. Bằng một nỗ lực không hề nhỏ, cuộc thi UOB Painting of the Year đang trở thành một bàn đạp vững chắc cho các lứa nghệ sỹ Việt Nam – những người không ngần ngại cọ xát với các nghệ sỹ trong nước và khu vực.

Trưởng ban giám khảo cuộc thi – họa sỹ Đặng Xuân Hòa, chia sẻ: “Với tư cách là người thay mặt các nghệ sỹ tham gia công tác tuyển chọn các tác phẩm xuất sắc cho cuộc thi năm nay, tôi có một mong mỏi rằng: Trong năm tiếp theo, cuộc thi sẽ quy tụ nhiều bạn nghệ sỹ tham gia hơn, từ đó có được sự cọ xát và nâng cao chất lượng nghệ thuật nước nhà trong quy mô của một cuộc thi quốc tế”.

Triển lãm UOB Painting of the Year mùa thứ hai sẽ giới thiệu đến công chúng 7 các tác phẩm thắng giải và 7 tác phẩm vào vòng Chung khảo, sẽ diễn ra từ ngày 5 đến 20 tháng 10 năm 2024, tại Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh (65 Lý Tự Trọng, Bến Nghé, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh).