Copyright © 2023 ArtRepublik Vietnam. All Rights Reserved. Website Developed by Tony Toàn
Mzung Nguyễn là một nghệ sĩ đương đại Việt Nam, song những thực hành ban đầu của chị gắn liền với viết lách và chuyên ngành Ngữ văn – Báo chí. Không lâu sau, chị theo học điện ảnh chuyên sâu tại Đại học Southern California (Mỹ) (2009) và Asia Film Academy (Hàn Quốc) (2009). Tư duy hình ảnh trong Mzung khai mở – chị dấn thân vào con đường nghệ thuật đa phương tiện mà tiêu biểu là thực hành điện ảnh và xé dán đa vật liệu. Đối với Mzung, báo chí và điện ảnh đã trở thành hai mảnh ghép toàn hảo. Chị vừa có thể khai thác nguồn thông tin xác tín từ nghiệp vụ báo chí, vừa thuần thục cách cô đọng hiện thực trong một khung hình với tính thẩm mỹ cao.
Mở đầu cuộc nói chuyện với chuyên mục “Bói Nghệ”, Mzung Nguyễn đã chọn quyển tạp chí Art Republik số thứ 4 để ngẫu nhiên kết nối với thực hành nghệ thuật của mình. Chị đọc hai từ khoá “nước và cây”, vừa vặn mở ra chủ đề sinh thái mà bản thân chị đã miệt mài theo đuổi trên con đường nghệ thuật.
Suy tư nghệ thuật của Mzung gắn liền với triết lý sinh thái mà trong đó, môi trường chủ nghĩa đóng vai trò tối trọng. Dẫu đã dành đến mười mấy năm để đi rừng và đắm mình trong các hệ sinh thái trên cạn, khi về đến Việt Nam, Mzung lại quan tâm nhiều hơn đến những vùng nước nông. Chị bồi hồi nhớ lại hai năm trước, trong một chuyến đi cận Tết để thực hành tác phẩm, chị đã bắt gặp và phải lòng một thảm rác đẹp đến thê lương. Nhưng cũng vì lớp rác quá dày, chị phải giã từ ý tưởng thực hành bơi ngửa giữa hồ rác.
Tác phẩm của Mzung Nguyen đa dạng về đề tài, thế nhưng đều xoay quanh mối quan hệ cộng sinh giữa con người và tự nhiên. Bởi lẽ, chị quan niệm rằng mỗi một bản thể người là sự phóng chiếu từ thế giới tự nhiên. Cơ thể chúng ta có cả nước lẫn cây, tức những phần “gút”, phần “ngọn” bên trong mình.
“Trong nghệ thuật, ngay cả khi soi chiếu sự đứt gãy giữa con người và tự nhiên, tôi luôn trình hiện một sự thật rằng trước khi sự đứt gãy diễn ra, con người và tự nhiên đã từng gắn kết chặt chẽ.”
Nghệ thuật của Mzung Nguyen có thiên hướng tối đa (maximalism). Trùng trùng điệp điệp trong các tác phẩm của chị là những đô thị mọc lên san sát, những đôi tay tôn thờ chủ nghĩa tiêu dùng của nhân loại ngày một gây thương tổn lên hệ sinh thái chung quanh. Kể về điều này, Mzung Nguyen đã giãi bày nỗi ám ảnh của chị gắn liền với những toà nhà chị thường bắt gặp khi đi qua ba chiếc cầu lớn giữa lòng Sài Gòn. Qua đôi mắt vừa viễn, vừa cận như thể ống kính fisheye, hàng loạt toà nhà cao tầng hiện lên với đường nét kỹ hà, hình khối lập phương hay eclipse. Hình ảnh xiêu vẹo của chúng in hằn lên tâm trí Mzung, về sau phóng chiếu lên các tác phẩm xé dán ngoằn ngoèo, trùng điệp.
“Van vật uốn éo như những cái cây, chỉ khác rằng toà nhà là chiếc cây trụi lá. Tôi nhìn thấy rừng trong phố, thấy nhà trong đầu”.
Mzung bật mí rằng chị đã thực hành xé dán gần mười nghìn quyển báo, đủ để lấp đầy một căn phòng rộng. Xé dán báo chí giúp chị nhận diện được màu sắc, thiết kế của từng mẫu báo như thể “ghi dấu lại một thời kỳ của báo chí in”. Những tờ báo vốn đã hoàn thành chức năng thông tin nay được tái sinh trong một dáng vẻ mới, hàm chứa ý niệm mới. Có lẽ, chính Mzung tại thời điểm đó cũng không ngờ rằng nghệ thuật xé dán sẽ cùng chị đi xa đến thế.
Đến với câu hỏi sau cuối về tương lai của nghệ sĩ nữ trong lĩnh vực nghệ thuật, Mzung Nguyen mang đến một tư duy rất mực cởi mở:
“Tôi đã quên mất mình là nữ, quên mất bản dạng của mình. Tôi xem mình như một con người đương đại sẵn có mọi thứ trong tay”. Cứ thế, chị miệt mài sống, miệt mài mang nghệ thuật đến gần hơn với công chúng.
Lại nói về Ồ Ạt | Oh Art, đây là một tuần lễ nghệ thuật đương đại do Mzung Nguyễn khởi xướng tại Sài Gòn. Tuần lễ nghệ thuật quy tụ hàng trăm nghệ sĩ đa phương tiện đến từ Việt Nam và quốc tế, giới thiệu hơn 50 show và sự kiện, diễn ra từ 31/5 đến 9/6/2024 với nhiều không gian pop-up độc đáo.
_____
Mời quý khán giả đón xem tập 5 của series “Ngồi Nghệ” – “Rừng trong phố, nhà trong đầu” trên kênh YouTube LUXUO Vietnam, cùng những thông tin mới nhất về series trên các nền tảng truyền thông của Art Republik Vietnam.
“NGỒI-NGHỆ” là video series được ấp ủ qua những cuộc hàn huyên đầy ngẫu hứng của những người đang gắn bó với nghệ thuật. Vẫn giữ vững tinh thần đưa nghệ thuật tới gần hơn với công chúng của Art Republik Vietnam, “Ngồi-Nghệ” mong muốn mang đến những câu chuyện sáng tạo, có phần hàn lâm nhưng cũng thật gần gũi, gắn kết người thực hành nghệ thuật với người xem.
Mời quý khán giả đón xem series “Ngồi-Nghệ” và những thông tin mới nhất về series trên các nền tảng truyền thông của Art Republik Vietnam.
• Website: artrepublik.vn
• Instagram: @artrepublikvietnam
• Facebook: Art Republik Vietnam
• Youtube: LUXUO
