[NGỒI NGHỆ SERIES] Phạm Công Xeen: “Nghệ thuật giản dị tựa hơi thở”

Trong xưởng vẽ cá nhân rộng mở với thiên nhiên hoa cỏ, Phạm Công Xeen dẫn dắt chúng ta bước vào thế giới nghệ thuật của riêng anh – nơi mà mỹ cảm “mù sương” về mặt thị giác là yếu tố cốt lõi để anh định hình ngôn ngữ hội họa của mình.

Trong không-thời gian giao mùa, chuyển tiếp giữa năm cũ và năm mới, Art Republik đã lên sóng tập 4 của series Ngồi Nghệ. Đây là dịp chúng tôi gặp gỡ và hàn huyên với Phạm Công Xeen, một họa sĩ trẻ mang tâm hồn nhạy cảm tương đồng khi nhìn ngắm những rung động của thiên nhiên, đất trời.

Phạm Công Xeen sinh năm 1994, tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành Lụa trường Đại học Mỹ thuật. Anh đã dành nhiều thời gian để trải nghiệm cuộc sống và tìm kiếm chính mình mà theo như anh nói là “nuôi dưỡng hồn nghệ thuật”, ví như vẽ tranh chân dung cho du khách ở Đà Lạt hay ngày ngày cần mẫn chăm sóc khu vườn nhỏ. Chỉ trong những năm trở lại đây, biến cố ập đến: bố của anh mất dần thị lực hậu đột quỵ. Nỗi đau của bố đã ảnh hưởng đến mỹ quan của Xeen, hun đúc trong anh hình dung về Cái Đẹp hư ảnh và mờ nhòe, giản dị và đơn sơ như trong nhà, ngoài ngõ. Năm 2022, anh dấn thân thực hành những tác phẩm tỏ-mờ với thủ pháp sơn dầu trên ướt như một cách bộc bạch chính mình.

Nhiều người lầm tưởng rằng sự suy kiệt thị giác của bố là hạt giống đầu tiên của vẻ đẹp mờ nhòe được gieo mầm trong lòng Xeen. Tuy nhiên xuyên suốt cuộc đàm thoại, Xeen đã hiếm hoi chia sẻ mảnh ký ức tuổi thơ vào những ngày đầu tiên sương mờ phủ lên cuộc đời anh. 

Phạm Công Xeen, “Một vài con cá” (2020)

Xeen sinh ra và lớn lên trên một hòn đảo nhỏ. Từ bốn, năm tuổi, cậu bé Phạm Công Xeen vẫn thường dạo quanh và quan sát dãy núi xa xăm ẩn sau màn sương sớm. “Mặt trời càng lên, sương tan dần và không gian ngày một rõ nét. Hình ảnh ấy đã in vào tiềm thức tôi”. Sau này lớn lên, mỗi khi ghé thăm các vùng cao, Đà Lạt hay Sapa, xuống biển hay lên núi, Xeen đều bắt gặp những biến thể khác của màn sương giăng. Vẻ đẹp sương mờ theo chân anh qua nhiều giai đoạn, nhiều dạng địa hình, in hằn sâu đậm trong tâm trí.

“Vậy đâu là cột mốc định hình rõ nét phong cách sáng tác của Xeen?”

Lắng nghe câu hỏi, Phạm Công Xeen nghĩ về chiếc kính cận mà mỗi lần anh tháo cất, vạn vật trở nên mờ nhoè, hư ảnh. Vài năm trước, trong một lần chứng kiến trận mưa lớn phủ mờ sương toàn bộ con phố, Xeen tò mò: “Mình tự hỏi rằng nếu mình nhìn bằng con mắt thật của mình, không thông qua mặt kính – tức lấy đôi mắt mờ để nhìn vào không gian mờ, mình sẽ cảm thấy như thế nào?” Xeen cứ thế tháo kính theo trực giác, và một cảm giác êm ái dễ chịu xâm lấn anh.

“Cơn mưa đã làm Xeen thức tỉnh trên con đường về nhà hôm ấy”. Càng nhìn về cái mờ nhoè, tài tình thay, anh càng tỏ tường về cuộc đời.

Phạm Công Xeen, “Khi nào” (2023)

Trong cuộc hội thoại, Xeen cũng chia sẻ rằng gần đây, anh đã ghé thăm Đà Lạt để lưu trú sáng tác và trưng bày triển lãm. Mười năm trước, chàng sinh viên đại học Phạm Công Xeen từng đến thành phố này để vẽ thực hành trong những con hẻm nhỏ. Trải qua một thập kỷ, Xeen đã kênh qua nhiều công việc từ dạy vẽ, vẽ chân dung, thậm chí là hoạt động cho các sự kiện trước khi vun bồi cái tôi nghệ thuật của chính mình. Anh gửi lời đến khán giả đang dõi theo chương trình:

“Ta có thể mất năm, mười hay hai mươi năm để tìm kiếm bản thân mình. Đừng nghĩ rằng cứ phải vẽ mới giữ được lửa nghệ thuật. Hãy cứ làm những việc mình thích và trở lại khi mình đã sẵn sàng.”

Phạm Công Xeen, “Ở đâu” (2023)

Đến với chuyên mục “Màu nghệ”, khi được yêu cầu lựa chọn ba màu sắc để phóng tác một bức họa ngẫu hứng, họa sĩ Phạm Công Xeen đã chọn đen-trắng, xanh dương và màu hồng. Nếu đen-trắng là hai cực điểm của thang đo “không màu”, xanh dương lại là màu sắc Xeen bắt gặp muôn nơi ngay từ lúc anh thức dậy và nhìn lên trời cao. Sau cùng, màu hồng biểu thị tinh thần lạc quan, là góc nhìn Xeen hướng đến đối với mọi vấn đề tồn hiện. Độ mươi phút sau đó, Xeen vừa chuyện trò thân tình cùng chúng tôi, đôi tay vừa tỉ mẫn họa lại Host Nam Thi của Ngồi Nghệ. Chính trong cách anh lựa chọn màu vẽ và tái hiện chân dung, quan niệm nghệ thuật của Xeen một lần nữa trở nên sáng rõ.

“Nghệ thuật là những gì hiện hữu ngay trước mắt, là những điều giản dị tựa hơi thở”.

Phạm Công Xeen chọn đen-trắng, xanh dương và hồng để tái hiện tại chỗ chân dung của Host Nam Thi

Mời quý khán giả đón xem tập 4 của series “Ngồi Nghệ”“Mượn cọ rẽ sương”, phát sóng vào ngày 4/2/2024 trên kênh YouTube LUXUO Vietnam, cùng những thông tin mới nhất về series trên các nền tảng truyền thông của Art Republik Vietnam.

_____

“NGỒI-NGHỆ” là video series được ấp ủ qua những cuộc hàn huyên đầy ngẫu hứng của những người đang gắn bó với nghệ thuật. Vẫn giữ vững tinh thần đưa nghệ thuật tới gần hơn với công chúng của Art Republik Vietnam, “Ngồi-Nghệ” mong muốn mang đến những câu chuyện sáng tạo, có phần hàn lâm nhưng cũng thật gần gũi, gắn kết người thực hành nghệ thuật với người xem.

Mời quý khán giả đón xem tập đầu tiên của series “Ngồi-Nghệ” và những thông tin mới nhất về series trên các nền tảng truyền thông của Art Republik Vietnam.

• Website: artrepublik.vn

• Instagram: @artrepublikvietnam

• Facebook: Art Republik Vietnam

• Youtube: LUXUO