Tôn vinh giá trị thẩm mỹ cổ điển của nhiếp ảnh

Trong khuôn khổ Photo Hanoi ‘23, Noirfoto mang đến triển lãm MAY − một không gian trưng bày nhiếp ảnh thủ công và nhiếp ảnh nghệ thuật cho công chúng mến mộ nghệ thuật tại Hanoi Studio Gallery, từ ngày 6 đến 21 tháng 5 năm 2023. Giữa tiết trời tháng Năm như đổ lửa, triển lãm MAY với sắc xanh lãng đãng, mát dịu như có áng mây trôi qua, chắc chắn sẽ là một điểm đến thú vị dành cho người yêu nghệ thuật khắp chốn.

Triển lãm MAY − một triển lãm bởi Noirfoto − khai mạc vào ngày Lập Hạ, khởi sắc tháng Năm rực rỡ với hơn 40 tác phẩm bởi 5 nhiếp ảnh gia cả trong nước và quốc tế. Được truyền cảm hứng bởi hình ảnh đám mây do nhiếp ảnh gia đại tài Alfred Stieglitz ghi lại, triển lãm là lời khẳng định và tri ân tới trăm năm nghệ thuật nhiếp ảnh, những “tái hiện có nhiều tính trừu tượng thực thụ hơn là những đại diện đã chết của cái gọi là trừu tượng phổ biến bây giờ” (Stieglitz).

Nhiếp ảnh như là một nghệ thuật, vì thế, không phụ thuộc một chủ đề cụ thể mà hướng tới truyền tải cảm xúc hay ý niệm. Những bóng hoa dưới nắng hè, cổng đền tĩnh lặng xưa cũ, bờ biển hay rặng núi xa xăm, thoáng uyển chuyển dịu dàng của sắc xanh trên nền lụa hay ánh sáng lấp lánh trên mặt nước, tất cả đều kể những câu chuyện của riêng mình. Và đó cũng là câu chuyện mà MAY muốn kể thông qua triển lãm hết sức đặc biệt này. Cũng trong không gian đó vào chiều tháng Năm nắng đổ lửa, Art Republik đã có dịp ngồi lại cùng nhiếp ảnh gia kiêm giám tuyển Phạm Tuấn Ngọc − Người sáng lập Noirfoto, ban tổ chức triển lãm MAY, để đem đến câu chuyện này cho các độc giả.

Chào anh Phạm Tuấn Ngọc. Vừa đóng vai trò vừa là nghệ sĩ có tác phẩm tham gia, vừa là ban tổ chức, chắc hẳn anh sẽ có nhiều điều để chia sẻ đến các bạn độc giả của Art Republik?

Chào mọi người, mình là Phạm Tuấn Ngọc, là nhiếp ảnh gia – nghệ sĩ, chuyên gia in ấn ảnh thủ công và là người sáng lập ra Noirfoto Darkroom-Gallery-Studio dành riêng cho nhiếp ảnh nghệ thuật.

Triển lãm MAY diễn ra vào tháng 5 năm 2023 tại Hà Nội, do Noirfoto thực hiện cùng các đối tác, hân hạnh nằm trong chuỗi sự kiện nhiếp ảnh Photo Hanoi − là biennale nhiếp ảnh quốc tế do Viện Pháp tại Việt Nam khởi xướng dưới sự bảo trợ của Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội. Không chỉ mang đến triển lãm MAY − Tôn vinh Nhiếp ảnh Nghệ thuật và Thủ công, Noirfoto còn tham gia với vai trò ban cố vấn trong khuôn khổ Photo Hanoi ‘23. Thông qua chuỗi sự kiện nhiếp ảnh này, công chúng sẽ có cơ hội làm quen với tác phẩm của các nhiếp ảnh gia trong nước và quốc tế một cách dễ dàng và gần gũi hơn.

Với 44 tác phẩm chia làm 3 bộ tới từ nhóm 5 tác giả cả trong và ngoài nước, anh có thể chia sẻ gì về sự lựa chọn tác phẩm độc đáo này?

Với vai trò là ban tổ chức, Ngọc nghĩ rằng: nhằm mục đích tôn vinh giá trị thẩm mỹ kinh điển của nhiếp ảnh nghệ thuật và nhiếp ảnh thủ công trong thời đại kỹ thuật số, thì triển lãm của Noirfoto cần có 3 bộ tác phẩm đa dạng về chủ đề, độc đáo trong kỹ thuật, và được sáng tác từ nhiều tác giả. Từ đó, tất cả các tác phẩm trong triển lãm MAY đều tập trung vào phong cảnh thiên nhiên, kể câu chuyện cảm xúc từ chính trải nghiệm của mỗi tác giả. Sự liên kết giữa các bộ tác phẩm Silver Lining, Light of Illusion và Eternal FLow chính là những khoảnh khắc hài hòa của thiên nhiên, sự lãng mạn của phong cảnh để mang đến sự tươi mát và dịu dàng trong tâm hồn của người đến thưởng lãm.

Bằng chính ngôn ngữ hình ảnh giản dị, MAY mong muốn truyền tải rằng: Nhiếp ảnh nghệ thuật và thủ công vẫn luôn gần gũi với công chúng yêu nghệ thuật. Đó là hình ảnh của thân cây sần sùi mang kết cấu độc bản, của núi non hùng vĩ phản chiếu trên mặt hồ, của những gợn sóng lăn tăn trên mặt biển dưới ánh hoàng hôn, hoặc là hình ảnh của những đám mây bồng bềnh trôi lơ lửng trên không trung, v.v..

Trong triển lãm MAY, Silver Lining là một bộ tác phẩm đặc biệt, quy tụ nhiều tác phẩm từ các tác giả cùng theo đuổi nghệ thuật nhiếp ảnh phim thủ công và đen trắng. Theo anh, giá trị của bộ môn này là gì?

Thực hành nhiếp ảnh đen trắng thủ công là một quá trình tỉ mỉ, công phu để chắt lọc sự tinh tế trong từng khung hình, làm bật lên giá trị thẩm mỹ độc đáo khiến tác phẩm trở nên đầy lôi cuốn trong mắt người xem. Tại Việt Nam, cộng đồng thực hành với nhiếp ảnh phim thủ công cũng khá đông đảo, nhưng giá trị cổ điển của bộ môn này vẫn chưa được nhìn nhận đúng mức. Ngọc luôn mong muốn đưa nhiếp ảnh phim đen trắng quay trở lại với tính chuyên môn và nghệ thuật cao hơn. Bởi bất cứ khi nào chiêm ngưỡng những tác phẩm nhiếp ảnh thủ công đen trắng, người xem đều bị cuốn hút bởi chất liệu đầy tinh tế, cổ điển và sang trọng. Ở chúng toát ra một sự thu hút kỳ lạ, kiến tạo các cảm xúc chân thực nhất của con người.

Thông qua bộ tác phẩm Silver Lining, các nhiếp ảnh gia hy vọng thúc đẩy cộng đồng chụp ảnh phim đen trắng, và tráng rọi thủ công trong buồng tối sẽ ngày càng thêm nhiệt huyết để theo đuổi bộ môn này.

Bên cạnh là một nhiếp ảnh gia, Phạm Tuấn Ngọc còn được biết đến là một nghệ sĩ thị giác bởi anh đã giới thiệu đến cho công chúng nhiều bộ tác phẩm nhiếp ảnh nghệ thuật bằng các kỹ thuật khác nhau như là Cyanotype, Lumen Print,… Ở chúng toát lên một vẻ đẹp vừa kết hợp giữa nhiếp ảnh và hội họa. Và lần này lý do gì khiến anh lựa chọn lụa làm chất liệu sáng tác cho bộ Eternal Flow?

Hiện tại, Ngọc theo đuổi nhiếp ảnh thủ công theo hướng trừu tượng và thử nghiệm. Bằng các kỹ thuật truyền thống, Ngọc mong muốn thử nghiệm với các vật liệu mới, quan sát các phản ứng hóa học, dùng các chất liệu nhạy sáng của nhiếp ảnh để tạo hình và tạo ra các tác phẩm thị giác để thể hiện câu chuyện, cũng như cảm xúc của bản thân. Chẳng hạn, các tác phẩm trong bộ Eternal Flow, được in thủ công với cyanotype trên lụa đã xử lý đặc biệt, thể hiện các hình thái khác nhau của nước để kể câu chuyện về nguyên tố cơ bản, cổ xưa và quan trọng nhất của trái đất, đồng thời cũng là câu chuyện của tình yêu. Eternal Flow, là một bộ tác phẩm nhẹ nhàng và đơn giản, có lẽ đủ tiềm năng để Ngọc phát triển thành triển lãm cá nhân tiếp theo.

Bộ tác phẩm còn lại trong triển lãm MAY chính là của nhiếp ảnh nghệ thuật, đồng thời là nhà giáo dục người Mỹ − Tom Hricko. Ông yêu mến Việt Nam và đã sống và sáng tác tại đây từ năm 1994. Từ hơn 40 năm thực hành nhiếp ảnh nghệ thuật, Tom Hricko trân trọng giới thiệu bộ ảnh độc đáo Light of Illusion gồm các tác phẩm trải dài từ Cố đô Huế, bãi biển Vũng Tàu và khu ngoại ô New Haven, Hoa Kỳ.

Mời mọi người đến tham quan triển lãm MAY, diễn ra tại Hanoi Studio Gallery − số 23 Mạc Đĩnh Chi, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội − từ nay đến hết ngày 21 tháng 5 năm 2023. Tham quan triển lãm tự do hằng ngày từ 10:00 đến 19:00.

——————————————

Art Republik Vietnam tự hào thực hiện dự án đặc biệt mang tên AR100. Với mong muốn đồng hành cùng 100 sự kiện nghệ thuật trong nước và quốc tế, Art Republik Vietnam góp sức lan tỏa những giá trị thẩm mỹ chất lượng và ý nghĩa tới cộng đồng. Triển lãm MAY (ký hiệu #AR002) là sự kiện tiếp theo trong chuỗi AR100, mà tạp chí mong muốn truyền tải tới độc giả.